♪ ازنا ویلن ♫

♫♪ ویلن،ساز بی نهایت ♫♪

ویولن سل چنان بزرگتر از ویولن و ویولا است که نوازنده مجبور است آن را برای اجرا بر روی زمین ما بین پاهای خود تکیه دهد. در حالیکه خود روی صندلی می نشیند. از این جهت در انتهای تحتانی ویولنسل میله ای آهنی نصب شده ( که در غیر هنگام اجرا آنرا باز می کنند یا می پیچند و به داخل جعبه سر می دهند.) و نوک آنرا روی زمین قرار دارد.
نت این ساز را در اصوات بم با کلید فا در اصوات وسط با کلید دو و در اصوات زیر با کلید سل می نویسند.

تعریف لغت نامه ای:
ویولن سل:
در وجه تسمیه این ساز به زبانهای فارسی و فرانسه اشتباهی وجود دارد. توضیح اینکه سلو به معنی کوچک و ویولن سل به معنی ویولن کوچک است. در حالی که این ساز به مراتب بزرگتر از ویولن است.
در تحلیل این نکته باید گفت که کلمه ویولن اساسا عنوان سازی بوده به بزرگی کنترباس امروزی و ویولن سل، همان شکل و ترکیب را در حجم کوچکتری عرضه می کرد.
ویولن سل عضو سوم رده سازهای زهی شمرده می شود. این ساز بیش از ویولا و کم و بیش مانند ویولن قابلیت اجرای تکنوازانه، شرکت در ارکستر مجلسی و نیز در ارکستر را دارا می باشد.طنین آن خصوصیتی دارد که به نوازنده و شنونده هر دو راحتی اعصاب می بخشد.
منبع: سازشناسی پرویز منصوری
فرهنگ تفسیری موسیقی

....................................................................................................................

در پوزیسیون های روی دسته ساز (که تنها کمتر از نیمی از گریف را شامل می شود) انگشت شصت پشت دسته قرار می گیرد. در پوزیسیون شصت (یک نام عمومی برای نت هایی که روی باقیمانده گریف اجرا می شود) انگشت شصت معمولا در کنار دیگر انگشتان روی سیم قرار گرفته و از کنار شصت برای انگشت-گذاری استفاده می شود. بطور معمول انگشتان با تمایل همه بندها نسبت به هم در حالتی خمیده که نوک انگشتها هم با سیمها در تماس باشند قرار می گیرند.


اگر لازم باشد که همزمان بوسیله یک انگشت روی دو سیم یا بیشتر برای نواختن فواصل پنجم انگشت گذاری شود (به صورت دوبل نت یا آکورد) استثنائا انگشت گذاری با انگشت صاف انجام می شود.

در نوازندگی با سرعت کم یا در نواختن نت های پراحساس میتوان محل تماس را بطور متناوب میان ناخن و برآمدگی گوشتی سرانگشت جابجا کرد، تا لرزشی در صدای خروجی ایجاد شود.


وضعیت صحیح دست چپ در پوزیسیون بالای دسته

ویبراسیون:
ویبراسیون، نوسان اندکی در زیر و بمی نت است که معمولا باعث تقویت بیان احساسی قطعه می شود. این تکنیک از طریق گردش موضعی بازو از مفصل شانه که تبدیل به نوسان خطی در ساعد می شود، اجرا می گردد. در نتیجه این حرکات، نقطه ثابت تماس نوک انگشت روی سیم به پیش و پس نوسان می کند. این دگرگونی در حالت تماس سرانگشت با سیم است که سبب دگرگونی در زیر و بمی نت می شود.

ویبراسیون یک ابزار کلیدی در بیان احساس موسیقایی است و داشتن توانایی در اجرای صحیح این تکنیک امروزه یک اصل ضروری در سنجش مهارت نوازندگان ویولنسل بشمار می رود. در برخی سبک های موسیقی، مانند موسیقی دوره رومانتیک، تقریباً ممکن است ویبراسیون روی هر نتی اجرا شود.

این در حالیست که در سبک های دیگر، برای نمونه در آثار دوره باروک، ویبراسیون به ندرت و به عنوان زینت بکار می رود. در هر یک از موارد یاد شده انتخاب اینکه ویبراسیون اجرا شود یا نشود و یا اینکه با چه شدتی اجرا شود، به نتی که پیش روی نوازنده است وابسته می باشد. برای نمونه نواختن نت بم تر، ویبراسیونی آهسته تر و گسترده تر را می طلبد.

هارمونیک ها (فلاژوله ها):
اجرای هارمونیک ها در ویولنسل به دو روش انجام می شود؛ طبیعی و ساختگی. هارمونیک های طبیعی از راه لمس جزئی وبدون فشار سیم با انگشت در جاهای معین و سپس آرشه کشی (و به ندرت زخمه زدن) روی سیم ایجاد می شوند. برای مثال، نقطه میانی سیم، نتی را ایجاد می کند که یک اکتاو از نت حاصل از سیم دست باز زیرتر است.

هارمونیک های طبیعی تنها نت هایی را ایجاد می کنند که بخشی از سری هارمونیک های سیمی که روی آن اجرا می شوند باشند. بوسیله هارمونیک های ساختگی، فشار کامل نوازنده بر روی یک سیم با یک انگشت و لمس جزئی همان سیم با انگشت دیگر، می تواند هر یک از نت های بالاتر از دو میانی را ایجاد کرد.

این هارمونیک ها معمولا با لمس کردن نتی که یک چهارم درست از نت انگشت گذاری شده بالاتر است پدید می آیند، اگرچه فواصل دیگر هم ممکن می باشند. همه هارمونیک ها به طور مشخص صدای شبیه فلوت ایجاد می کنند و معمولا بدون ویبراسیون اجرا می شوند.

........................................................................................................................

چسب: در ساخت و تعمیر ویولنسل از چسبی به نام چسب پنهان (Hide Glue) بکار می رود که اتصالاتی محکم و ماندگار و با این حال قابل جداسازی در موارد لازم را پدید می آورد. این چسب یکی از انواع چسب های حیوانی است که از جوشاندن بلند مدت بافت پیوندی جانوری تهیه می شود. صفحه رویی ممکن است با چسب رقیق شده چسبانده شود، چرا که برای برخی تعمیرها برداشتن بخش رویی ساز ضرورت پیدا می کند.

از نظر تئوری، چسب بکار رفته از چوب ساز، استحکام کمتری دارد. در نتیجه هنگام انبساط و انقباض های احتمالی چوب، چسب گسسته شده و از ترک خوردن صفحه ی ساز پیشگیری می شود.

آرشه: در روش سنتی، آرشه از چوب برزیلی یا پرنامبوکو ساخته می شود. هر دوی اینها، چوب یک درخت (Caesalpina echinata) هستند، با این تفاوت که پرنامبوکو که برای آرشه های با کیفیت تر استفاده می-شود، چوب بخش میانی این درخت است (which is sometimes stained to compensate). پرنامبوکو چوب سنگین و صمغ داری با خاصیت ارتجاعی بسیار است و از این رو چوبی ایده آل برای ساختن آرشه به حساب می آید.

بدنه آرشه را از فیبرکربن نیز می سازند، چرا که این ماده از چوب مقاوم تر است. آرشه های کم بهای مشقی با کیفیت پایین را معمولا از فایبرگلاس می سازند. میانگین درازای آرشه ویولنسل حدود 73 سانتیمتر (کوتاه تر از آرشه ویولن و ویولا) و بلندی آن (از زیر قلاب متحرک تا بالای چوب آرشه) 3 سانتیمتر و ضخامت آن یک و نیم سانتیمتر است.
قسمتهای مختلف آرشه
قلاب آرشه ویولنسل (Frog)، بخشی که هنگام گرفتن آرشه زیر انگشتان قرار می گیرد، مانند ویولا دارای گوشه ای گرد شده ولی با پهنای بیشتر است. آرشه ویولنسل تقریباً 10 گرم از آرشه ویولا سنگین تر و آرشه ویولا نیز به همین اندازه از آرشه ویولن سنگین تر است.

برای موی آرشه از موی اسب استفاده می شود، هرچند موهای تهیه شده از مواد مصنوعی در رنگهای گوناگون نیز برای این کاربرد موجود است. نوازنده، موهای آرشه را کلوفون اندود می کند تا با سیمهای ساز درگیر شدهتثیشد و آنها را به نوسان درآورد.

موی آرشه باید به صورت دوره ای تعویض شود، بخصوص آنگاه که با پاره شدن پیاپی موها یا کاهش کیفیت درگیری آنها با سیم مواجه می شویم. موها در هنگام نوازندگی، بوسیله یک پیچ (End screw) که قلاب گیرنده موها را به عقب می کشد، تحت کشش قرار می گیرند.

................................................................................................................

سیم گیر (Tailpiece) و میله ی تکیه گاه (Endpin یا Spike): سیم گیر و میله ی تکیه گاه در بخش پایینی ساز جای دارند. سیم گیر به طور سنتی از چوب آبنوس یا دیگر چوب های سخت ساخته می شود، می توان آن را از پلاستیک یا استیل نیز ساخت. این قطعه از ساز، سیم ها را به انتهای پایینی ویلنسل متصل کرده و می تواند یک یا چند پیچ تنظیم دقیق کوک (Fine tuner) داشته باشد.

میله تکیه گاه از چوب، فلز یا فیبرکربن سخت ساخته می شود ویولنسل را در موقعیت نوازندگی نگه می دارد.

در دوره باروک ویولنسل میله تکیه گاه نداشت و آنرا بین ساق پاها نگه می داشتند. حدوداً در دهه ی 1830 یک ویولنسل نواز بلژیکی بنام Auguste Adrien Servais میله تکیه گاه را به کار گرفت و کاربرد آن را گسترش داد. میله تکیه گاه های امروزی جمع شونده و قابل تنظیم هستند.

در گذشته این قطعه را پس از نوازندگی از ساز جدا می کردند. واژه Endpin که به میله تکیه گاه اطلاق می شود، همچنین در مورد دکمه چوبی که در همین محل در همه اعضای خانواده ویولن وجود دارد نیز اطلاق می شود.
نوک میله ی تکیه گاه ویولنسل را گاهی با یک پوشش لاستیکی می پوشانند تا هم به عنوان یک محافظ از کند شدن نوک میله جلوگیری کند و هم مانع سر خوردن تکیه گاه روی کفپوش های صیقلی شود. روش ها و ابزارهای گوناگونی برای جلوگیری از مشکل سرخوردن تکیه گاه ابداع شده است.
 

 

چند گونه Endpin و ابزارهایی برای جلوگیری از سر خوردن آن
خرک (Bridge) و شکافهای صدا (F-holes): خرک سیم ها را بالاتر از بدنه ویولنسل نگه می دارد و ارتعاشات آنها را به صفحه رویی ساز و درون soundpost (میله چوبی که میان دو صفحه رویی و پشتی ساز قرار می گیرد) منتقل می کند.

خرک در محل خود چسبانده نمی شود، اما فشار سیم ها آن را در محل خود نگه می دارد.

 

 

خرک و شکاف های صدا
شکافهای F که بدلیل شکل ظاهریشان اینگونه نامگذاری شده اند، در دو طرف خرک قرار داشته و به عنوان بخشی از فرایند صدادهی امکان تبادل هوا بین داخل و خارج ساز را فراهم می کنند.

این شکافها همچنین به عنوان محلی هستند که دسترسی به فضای درونی ساز در راستای تعمیر و نگهداری را فراهم می کنند.

اجزاء داخلی ساز: ویولنسل در داخل دو قسمت عضو مهم دارد: bass bar که به پشت صفحه رویی ساز چسبانده شده است و یک میله ی چوبی به نام soundpost که به شکل یک گوه دو صفحه رویی و پشتی ساز را در فاصله ثابتی از هم نگه می دارد.

 

نمایی از استقرار Bass bar


Bass bar در زیر پایه صدای بم خرک قرار می گیرد و در تحکیم صفحه رویی ساز و همچنین انتشار نوسانات نقش ایفا می کند.

در مقابل Soundpost زیر پایه صدای زیر خرک جای گرفته و صفحه پشتی و رویی ویولنسل را به هم مرتبط می کند. Soundpost هم مانند خرک به ساز چسبانده نمی شود، اما با فشار خرک و سیم ها در جای خود نگه داشته می شود.

Bass bar و soundpost به کمک هم نوسانات سیم ها را به صفحه رویی ساز و در گستره کمتری به صفحه ی پشتی منتقل می کنند.

 

این دو صفحه در صدادهی ساز نقشی شبیه دیافراگم در صدا دهی بلندگو را ایفا می کنند.

بدنه: ویولنسل معمولا از چوب ساخته می شود، گرچه ممکن است مواد دیگری همچون فیبرکربن و آلومینیوم نیز برای ساخت آن بکار گرفته شود. صفحه رویی یک ویولنسل سنتی از چوب صنوبر و پشت، کناره ها و دسته ساز از چوب افرا ساخته می شود. گاهی از چوب درختان دیگری همچون سپیدار و بید برای پشت و کناره های ساز استفاده می شود.

صفحه رویی و پشتی در بیشتر سازهای ارزان قیمت از چوب های چند لایه ساخته می شود.

ساخت صفحه رویی و پشتی ساز بطور دست ساز مرسوم است، هرچند در ویولنسل های ارزان به روش ماشینی ساخته می شوند.

بخش های کناری یا همان کلاف بین صفحه ی رویی و پشتی، با حرارت دادن چوب و خم کردن آن به دور قالب ها ساخته می شوند.

بدنه ی ویولنسل در بالا و پایین پهن است و در وسط توسط دو کلاف C شکل پشت بهم باریک میشود که دو شکاف صدا به شکل f و خرک در این قسمت قرار دارند.


 

دور تا دور صفحه رویی و پشتی خط سیاهی به عنوان حاشیه تزئینی ایجاد می کنند. کارگاه سازگری «لوئیس و کلارک» ویولنسل هایی از جنس فیبرکربن میسازد. اینگونه ویولنسلها بدلیل جنس با دوام آنها و پایداریشان در برابر تغییرات دما و رطوبت، برای نواختن در بیرون ساختمان مناسب هستند.


ویولنسل فیبرکربن
دسته (Neck)، جعبه گوشی ها (Pegbox)، پیچیدگی سر ساز (Scroll):دسته تراش خورده در بالای بدنه ی اصلی به ساز متصل می شود و در انتهای آن جعبه گوشی ها و حلزونی سر ساز قرار دارد. دسته، جعبه ی گوشی ها و بخش حلزونی معمولا از چوبی یک تکه تراشیده می شود.

قطعه ای با سطح منحنی که روی دسته ساز متصل می شود و در بالای بدنه ساز امتداد می یابد گریف یا محل دستان (Fingerboard) نام دارد. شیطانک (Nut) یک برجستگی از چوب است که در مرز دسته و جعبه ی گوشی ها نصب می شود تا سیم ها روی آن قرار گیرند.

جعبه گوشی ها، چهار گوشی کوک ساز را در خود جای می دهد (به ازای هر سیم یک گوشی). گوشی ها برای کوک کردن ساز از راه کاهش یا افزایش کشش سیم ها بکار گرفته می شوند. بخش حلزونی قسمتی سنتی از ساختمان ویولنسل و دیگر اعضای خانواده ویولن است. برای ساخت گوشی ها و گریف معمولا از چوب آبنوس استفاده می شود، اما دیگر چوبهای سخت همچون شمشاد و بلسان بنفش را نیز می توان بکار برد.

سیم ها: سیم های ویلنسل، هسته ای از جنس زه یا فلز و یا مواد ترکیبی همچون نایلون دارند. نوازندگان ویلنسل ممکن است هر چهار سیم ساز خود را از یک نوع سیم انتخاب نکنند و ترکیبی از این انواع را، هم زمان بکار ببرند.


 

انگشت گذاری دست چپ:
3/1/1: اصل ماندگاری انگشتان بر یک سیم:
هنرجو در مراحل ابتدایی آموزش، همواره باید هنگام انگشت گذاری بر گریف به اصل ماندگاری انگشتان توجه داشته باشد. هر چند پس از طی مراحل اولیه نوازندگی، این امر کمتر توسط نوازندگان حرفه ای مورد توجه قرار می گیرد.

پایبندی هنرجو در مراحل ابتدایی آموزش به اجرای صحیح این اصل، باعث می گردد تا اولا ذهن هنرجو به درکی صحیح تر از نحوه چیدمان انگشتان در وضعیت های متفاوت انگشت گذاری با فواصل مختلف دست یابد و ثانیا توانایی فیزیکی هنرجو برای نگهداری همزمان انگشتان در وضعیت های نامتعارف انگشت گذاری افزایش یابد و ثالثا بر میزان توانایی هنرجو در گذاشتن یک انگشت بر گریف به شکل مستقل از دیگر انگشتان افزوده گردد.

اصل ماندگاری انگشتان بر یک سیم:
هرگاه انگشت گذاری در یک سیم به ترتیب از انگشت اول به بعد انجام پذیرفت نوازنده بایستی علاوه بر نگهداری انگشت آخر، انگشتان گذاشته شده قبلی را نیز، بر روی گریف نگاه دارد اما اگر انگشت گذاری به شکل نامنظم و بدون ترتیب انجام پذیرفت، دیگر نیازی بر گذاشتن همزمان انگشتان ماقبل بر روی گریف وجود ندارد.

برای مثال، اگر بر روی سیم -لا- اجرای پشت سر هم نت های لا تا می در پوزیسیون اول مطرح باشد، نبایستی پس از نواخته شدن هر یک از نت های این مجموعه انگشت متناظر با آن را از روی گریف برداشت. اما در صورتی که بلافاصله پس از اجرای سیم آزاد نواختن نت - ر- مطرح باشد، نیازی به گذاشتن همزمان انگشتان اول و دوم با انگشت سوم وجود ندارد و انگشت سوم می تواند به شکل مستقل بر روی گریف گذاشته شود.

البته باید توجه داشت اجرای این اصل در مجموعه های کوچکتر انگشت گذاری نیز به همین شکل صورت می پذیرد. برای مثال در اجرای پشت سر هم نت های دو، ر، می بر روی سیم لا نبایستی انگشتان دوم و سوم را پس از اجرای نت های - دو - و - ر - برداشت و برای نواختن نت- می - بلافاصله پس از نت - سی - نبایستی انگشتان دوم و سوم را بر روی گریف گذاشت و در این حالت انگشت چهارم به تنهایی بر روی گریف می نشیند.

تذکر-14:
اجرای این اصل در یک پوزیسیون، بستگی به شکل فواصل موسیقایی انگشتان آن نسبت به یکدیگر ندارد.

3/1/2: نحوه انگشت گذاری:  

 

 

نکات مربوط به دست چپ:

2/1/4- شست چپ:
توجه به چگونگی نگهداری شست چپ در حالت صحیح و نکاتی که مربوط به این انگشت و ناحیه ی متصل به آن در کف دست چپ است، همواره باید مورد توجه نوازندگان ویولون باشد.

همانطور که در حالت طبیعی دست، شست چپ به فرم کشیده قرار داشته و در بند اول و آخر آن ( که همان مفصل پیوند دهنده انگشت شست به دست می باشد ) شکستگی ندارد، نیازی نیست تا در هنگام دست گیری یا نواختن ساز نیز، شست چپ دچار شکستگی گردد.

تذکر-7: ناکل انگشتان ( knuckles )ردیف مفاصل پیوند دهنده آخرین بند انگشتان به دست است و ترتیب شمارش بند انگشتان در این سلسله مقالات به صورت اختیاری، از سوی سر انگشت به سمت ناکل انتخاب گردیده است.

تذکر-8: در بند اول امکان به وجود آمدن دو شکل شکستگی در شست وجود دارد. نخست شکستگی به سمت داخل که باعث می گردد تا سر انگشت به سمت گریف متمایل گردد و دوم شکستگی به سمت خارج که باعث منحرف شدن سر انگشت به سمت چپ نوازنده یا همان خارج گریف است.

در حالت نخست شکستگی ( با توجه به عدم استفاده از انگشت شست در حالت عمومی ویولون نوازی )، باید توجه داشت که انحراف سر انگشت شست به سمت گریف باعث می گردد تا در هنگام انگشت گذاری شست برای دیگر انگشتان ایجاد مزاحمت نماید که این مزاحمت، در هنگام انگشت گذاری نوازنده بر روی سیم سل به حداکثر میزان خود می رسد.

شکستگی اشتباه شست به سمت گریف

تذکر-10: پس از این مقدمه به شایع ترین نوع اشتباه نوازندگان، در رابطه با شکستگی شست چپ می پردازیم و آن حالتی است که از ترکیب حالات اشتباه بالا رخ می دهد. در این حالت اشتباه، شست از بند اول و آخر به صورت توامان به "سمت داخل" می شکند. بروز این حالت در دست باعث می گردد تا نوازنده از مجموعه ی ایرادات هر یک از شکست های اشاره شده در بالا رنج برده و دچار ضعف در نوازندگی گردد.

 

شکستگی اشتباه توامان شست  

 

تذکر-11: در حالت کلی، بهتر است شست چپ نسبت به گریف تا نقطه ای که میان سر انگشت و اولین بند آن قرار دارد ( یا نقطه میانی اولین بند)، بالا آورده شود.

رعایت این نکته باعث می گردد تا "فاصله میانی" لازم بین دست چپ نوازنده و زیر دسته ساز به اندازه ای متعادل وجود داشته باشد.(البته مقدار این فاصله بر اساس شکل و اندازه ی دست نوازندگان متفاوت است.)*

 

 

حالت صحیح شست

 

2/1/5- آرنج چپ:  
در حالت قرارگیری دست چپ در "پوزیسیون های پایین تر" گریف ویولون بهتر است تا آرنج چپ دقیقا در زیر وسط ویولون و یا در زیر امتداد گریف قرار گیرد و بهتر است سعی شود تا در این ناحیه، آرنج بیش از اندازه به سمت راست و یا چپ متمایل نگردد.

تذکر-12: در صورتی که آرنج بیش از اندازه به سمت چپ متمایل گردد، نوازنده در انگشت گذاری بر روی سیم سل دچار مشکل می گردد و به سختی می تواند انگشتانش را به سیم آخر ویولن برساند.

این حالت بحرانی در انگشت چهارم دست چپ، حتی برای نوازندگانی که دارای انگشتان بلند و کشیده نیز هستند، مشکل آفرین است.

شیوه اشتباه در متمایل ساختن آرنج به سمت چپ  

 

تذکر-13: در صورتی آرنج بیش از اندازه به سمت راست متمایل گردد، نوازنده در انگشت گذاری به شکل صحیح بر روی سیم می، دچار مشکل می گردد.**

*چنانچه دست چپ نسبت به دسته ساز زیادتر از حد، بالا رود و یا بیش از اندازه پایین تر نسبت به دسته ساز گرفته شود، در هر دو فوق حالت فاصله میانی اشاره شده در بالا از بین می رود و باعث پدیدار شدن اشکالاتی در نحوه و شکل انگشت گذاری بر گریف می گردد که در بحث انگشت گذاری به آن اشاره خواهد شد.

** در بحث انگشت گذاری این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

الگوی شماره1/2:
- نکات مربوط به دست چپ:
1/1/2- چرخش دست:
دست انسان به شکل طبیعی درحالت ایستاده، به فرمی قرار می گیرد که کف دست ها به موازات بدن می باشد.

حال از آنجا که برای نواختن این ساز، لازم است تا کف دست و انگشتان نوازنده به سمت تخته انگشت گذاری( گریف ) متمایل گردد، بنابراین بایستی نوازنده دستش را در حین بالا آوردن ، به سمت گریف بچرخاند.

2/1/2- محل قرارگیری دست بر روی گریف:
در حالت معمول موقعیت قرارگیری دست نوازنده بر روی دسته ساز ، منطبق با پوزیسیون اول دست چپ است که در این حالت لازم است تا شست در کناره دسته، روبروی نقطه تماس انگشت اول با گریف قرار گرفته و بهتر است تا با آن هم راستا بوده و جلوتر و یا عقب تر از آن نباشد.

تذکر-1:
نقطه تماس انگشت اول با گریف در مورد فوق، به فاصله یک پرده کامل از شیطانک فرض شده است و منظور قرار گیری انگشت اول در حالت به عقب کشیده شده با فاصله نیم پرده از شیطانک نیست.

برای آنکه دست چپ نوازنده در موقعیت پوزیسیون اول قرار گیرد، لازم است تا او علاوه بر آنکه دستش را در هنگام بالا آوردن از ناحیه آرنج خم می کند، بازوی چپش را نیز کمی نسبت به تنه جلو آورد که نشانه آن، همان جلوتر رفتن آرنج نسبت به بدن نوازنده است. ( در این حالت بازو به سمت بالا حرکت می کند.) انجام این امر باعث می شود که اولا کف دست نسبت به بدن نوازنده فاصله گرفته، جلوتر رفته و بتواند در پوزیسیون اول مستقر شود و ثانیا ساز و دسته آن امتدادی افقی با زمین پیدا کند.( رجوع به بند شماره 2/1/1)

 

تذکر-2:
نکته مهمی که در اینجا باید دقت داشت آن است که نیازی نیست که نوازنده برای حرکت دادن بازوی چپ، شانه چپ خود را نیز به سمت جلو حرکت دهد و بازو را به همراه شانه، به اصطلاح" به راه " اندازد. بعضی نیز به اشتباه در هنگام دست گیری ساز برای متمایل ساختن ویولون به سمت داخل قفسه سینه، شانه چپ خود را به سمت راست چرخانده و در واقع شانه را به سمت داخل قفسه سینه متمایل می کنند که اتخاذ هر دو این حالات اشتباه بوده و درهر دو این حالات شانه چپ از امتداد گردن و شانه راست خارج می گردد.
 

 

در واقع برای فهم بهتر موضوع باید به "نقش مفصلی" شانه توجه نمود. مفصل شانه، انجام حرکات چرخشی و جابجایی بازو را بدون به حرکت در آوردن ناحیه کلی شانه و بخشی از ناحیه سمت چپ قفسه سینه امکان پذیر می سازد.
3/1/2- مچ: همانطور که مچ دست در حالت افتاده طبیعی هم راستا با ساعد قرار دارد، نباید در زمان بالا آوردن دست و گرفتن ساز به منظور انگشت گذاری نیز، مچ به سمت داخل و یا خارج، بشکند و از راستای ساعد خارج گردد ( در حالت اول، به اصطلاح دست به شکل گدایی در آید و در حالت دوم، مچ به صورت بیرون زده شود.) و یا به طرفین متمایل گشته و به سمت چپ یا راست بشکند.

  

شیوه اشتباه در شکستگی مچ به خارج

تذکر-3:
هم راستایی مچ و ساعد در هنگام نواختن، تنها در پوزیسیون های پایین تر دست چپ، امکان پذیر بوده و لازم است تا نوازنده آنرا به بهترین شکل ممکن، رعایت نماید.

تذکر-4:
این هم راستایی در حالت عمومی نواختن مورد نظر است و مچ را گاه می توان برای اجرای با تسلط تر مواردی چون بعضی آکورد های چهارسیمه و یا تریل ها از حالت هم راستایی با ساعد خارج ساخت و به سمت داخل و یا خارج متمایل ساخت.

 

شیوه طبیعی و صحیح

 

تذکر-5:
در صورتی که مچ نوازنده به سمت داخل بشکند، جدای از آنکه در هنگام تغییر پوزیسیون دچار مشکل می گردد انگشتانش در هنگام نواختن نیز ممکن است تا با همدیگر درگیر شده و به اصطلاح به یکدیگر گیر کنند. از طرف دیگر نوازنده نمی تواند تا با تسلط بر روی گریف انگشت گذاری نماید.

تذکر-6:
در صورتی که مچ به سمت خارج بشکند، نوازنده لازم است تا برای رساندن انگشتان به پرده مورد نظر، آنها را از فرم و شکل عادی انگشت گذاری خود، خارج نماید. از طرف دیگر با توجه به دورتر شدن انگشت های نوازنده از پرده های ساز( به علت بوجود آمدن شکل عقب کشیده انگشتان به واسطه عقب رفتگی مچ )، امکان نرسیدن انگشت ها بر سر پرده ها وجود دارد که باعث می شود تا نوازنده انگشتانش را به اصطلاح " کم " گذاشته و خارج بنوازد. همچنین شکست دائمی مچ به سمت خارج، باعث دردناکی آن ناحیه در دراز مدت می گردد

در سلسله مقالات آموزشی" اصول نوازندگی ویولن" سعی بر آن است تا به تدریج با معرفی، دسته بندی و آموزش نکات متعدد و مختلف مربوط به نوازندگی این ساز، هنرجویان به درکی صحیح در این زمینه دست یابند. همواره در نوازندگی ویولن باید به این اصل توجه داشت که انتخاب طبیعی ترین شکل و فرم برای اندام های مختلف بدن در انجام فعالیت های نوازندگی، صحیح ترین راهکار اجرایی است و انتخاب هر وضعیت غیر طبیعی برای اعضای مختلف بدن، که نوازنده برای استمرار و حفظ آن وضعیت نیازمند صرف نیروی اضافی یا بوجود آوردن کشش های نامتعارف در اعضا گردد، اشتباه است.

در نظر داشتن اصل بالا، باعث می گردد تا تمرین و نوازندگی ساز آسانتر انجام پذیرفته و مشکلات اجرایی جملاتی که نواختن آنها با حفظ حالات اشتباه و غیر طبیعی، ناممکن بوده حل گردد. از طرف دیگر رهایی از استیل های اشتباه باعث می گردد تا نوازندگی با خستگی بیش از اندازه همراه نگشته و لذت بخش شود.

الگوی شماره 1/1:

- نحوه دست گرفتن ساز
بطور کلی ویولن در هنگام نواخته شدن با سه نقطه چانه، شانه و دست چپ در تماس است و هر یک از این نقاط بخشی از بار دست گرفتن ساز را به دوش می کشند. هرچند، نوازنده باید بتواند که ویولن را بدون کمک گرفتن از دست چپ و فقط با کمک گردن و شانه نگاه دارد.

1/1/1- شانه و گردن:
نوازنده نباید برای نگهداری ساز بر روی شانه چپ، آنرا بالا کشد و شانه باید در هنگام گرفتن ساز به همان وضعیت افتاده خود در حالت طبیعی بدن باقی ماند. طبیعی است اگر گردن نوازنده بلند باشد، او ناخودآگاه برای با تسلط گرفتن ساز، نیازمند بالا کشیدن شانه و یا خم کردن اضافی گردن خود به سمت پایین است که البته اتخاذ هر یک از دو مورد فوق توسط نوازنده اشتباه است.

زیرا برای حفظ اولی او باید یک توان اضافی را به شکل بیهوده ای صرف بالا نگه داشتن شانه گرداند که هم باعث خستگی او شده و هم دائما درصدی از فکر او بایستی به حفظ این حالت معطوف باشد. مورد دوم نیز، از آنجا که غضروف ها و مهره های گردن را به حالت کشش بیش از اندازه می اندازد و بر آنها فشار وارد می کند، مطلوب نیست.

 

1- پرشی ( Saltellato ) :

با پرش دادن آرشه بر روی سیم ها می توان نت ها را از یکدیگر جدا کرد و در این حالت ضربه های آرشه می تواند قوی ، ملایم ، خشک و یا نرم باشد.

2- چکشی ( Martellato ) :

در این حالت ضربه های آرشه بر روی سیم ها کاملا جدا و کوتاه است.

3- ترمولو ( Tremolo ) :

اصطلاح ترمولو به معنای لرزان است و این حالت با لرزاندن سریع آرشه بر روی سیمها ایجاد میشود.

4- کوله نیو :

در حالتی که نوازنده به جای استفاده از موهای آرشه با چوب آن بر روی سیمها ضربه وارد کند طنینی ایجاد میشود که قرابت زیادی با صدای پیتزیکاتو دارد.

5- Double cord :

با نواختن آرشه بر روی دوسیم می توان دو نت همزمان ایجاد کرد که به ان Double cord می گویند.

6- نواختن با سوردین :

هنگامی که در یک پارتیسیون نوازنده ملزم به استفاده از سوردین میشود کنار خرک چیزی شبیه شانه ای کوچک می گذارد که صدای ان را ضعیف و پوشیده و نرم می کند.

7- نت ها هارمونیک :

انگشت گذاری روی نقاط مشخص یک سیم در حال ارتعاش نت های بالایی ( زیر تر ) ایجاد می کند که نت های هارمونیک نامیده می شود و قرابتی با صدای فلوت دارند.

8- بیتزیکاتو :

که مانند نواختن گیتار با انگشتان نواخته میشود . ملودی هایی که از این طریق نواخته میشوند همگی استاکاتو هستند زیرا چنین تکنیکی توانایی نواختن ملودی های لگاتو ا ندارد.